Acht jaar geleden richtte Annelore Camps Allez, Chantez! op. Haar doel? Mensen op een spontane, laagdrempelige manier laten samen zingen. Annelores nieuwe droom is om dat de hele wereld te laten doen, en daarvoor schreef ze het boek Singfluencers: dé toolkit waarmee iedereen een verbindend zangproject kan opstarten.
Allez, Chantez! bestaat ondertussen 8,5 jaar. Hoe is dit project tot stand gekomen?
Annelore: 'Zingen is altijd mijn passie geweest. Ik wilde die dan ook kunnen uitvoeren, maar zonder al te veel engagement te moeten opbrengen. Mijn zoektocht naar een vrijblijvende activiteit waar mensen gewoon samen kunnen zingen, had weinig resultaat. Daarom zetten Laila de Bruyne en ik zelf iets op poten: een evenement waar mensen op een laagdrempelige manier kunnen samenkomen om te zingen, zonder dat er van hen gevraagd werd om elke week te komen repeteren, al te veel lidgeld te betalen of noten te kunnen lezen. Al snel kregen we de vraag om zo’n evenement te organiseren in andere contexten en werden de zangroepen steeds groter. Zo groeide Allez, Chantez! uit tot wat het nu is: een plek, in een wereld waarin er zo veel van een mens verwacht wordt, waar iedereen zichzelf kan zijn en zich met anderen kan verbinden. Want dat was misschien wel de belangrijkste ontdekking die we deden: zingen werkt nu eenmaal enorm verbindend.'
Zingen werkt verbindend – het klinkt haast té hoopvol.
Annelore: 'Dat is het niet. We organiseerden bijvoorbeeld enkele sessies in de hulpgevangenis van Leuven. 15 zangers van buitenaf zongen er telkens samen met 15 gedetineerden. Die groep zag er uiterlijk zeer verdeeld uit: de ene helft droeg uniformen en pantoffels, de andere vrijetijdskleding en gewone schoenen. Het wij-zij gevoel was enorm aanwezig in het begin. Maar nadat we een paar nummers zongen, voelde je de sfeer losser worden: mensen zochten elkaar op om met elkaar een praatje te maken tijdens de pauze, en waren na een tijdje zelfs niet meer stil te krijgen. Tot we opeens een volledig vermengde groep voor ons hadden, die op het einde van de sessie spontaan een polonaise begon te dansen. Wanneer de gedetineerden terugkeerden naar hun cel, zag je bij de overgebleven zangers zelfs een bepaalde verslagenheid. Ik weet dat iedereen die daar aanwezig was nu een veranderd beeld heeft, al is het maar over die ene persoon waarmee ze gepraat hebben.'
En dan opeens borrelt er een nieuwe ‘goesting’ op: die om een boek te schrijven.
Annelore: 'Projecten zoals dat in de hulpgevangenis deden me inzien dat het dat is wat onze maatschappij nodig heeft: heel de wereld moet samen zingen. Maar dat betekende voor mij niet noodzakelijk dat ik daar alleen voor ga zorgen. Eén van de succesfactoren van een project als Allez, Chantez! is het feit dat ik gewoon mijn goesting heb gedaan met zang. Ik vond dat het tijd werd dat meer mensen hiervoor een duwtje in de rug kregen. Iedereen kan immers verbindende zangprojecten opstarten, zonder al te grote budgetten of grootse infrastructuur – ook dat bewijst een project als dat in Leuven.
Daarom kroop ik in mijn pen, met het idee om een downloadbare PDF op te stellen als leidraad voor toekomstige Singfluencers. Maar dat documentje werd langer en langer, tot ik besloot dat het dan maar een boek moest worden (lacht). In 140 pagina’s heb ik geprobeerd een leidraad te geven voor hoe je zelf bij jou in de buurt een project kan opstarten: Wat wil ik doen? Hoe zorg ik voor de juiste partners? Hoe kan je als dirigent de verbindende factor van zingen nog meer boosten? In de bijlage toon ik dan weer hoe wij zulke vragen beantwoord hebben tijdens de opstart en ontwikkeling van Allez, Chantez!. Dat deed ik bewust in een addendum, want het boek moest een handleiding zijn, geen biografie.
Met dit boek heb ik geprobeerd een leidraad te geven voor hoe je zelf bij jou in de buurt een project kan opstarten: Wat wil ik doen? Hoe zorg ik voor de juiste partners? Hoe kan je als dirigent de verbindende factor van zingen nog meer boosten?
Wat is dan het doelpubliek van Singfluencers?
Annelore: 'Singfluencers zijn geëngageerde burgers en professionals die zin hebben om door samenzang voor verbondenheid te zorgen. Het boek is verder opgedeeld in twee ‘doelgroepen’: dirigenten en organisatoren. Maar dat zijn brede begrippen. De dirigent is voor mij de leider van het muzikale luik. Denk aan die persoon die op familiefeestjes steevast Happy Birthday inzet, de scoutsleider die de samenzang leidt, of de schooljuf die elke vrijdagmiddag liedjes afspeelt op YouTube en haar klas laat meezingen. De organisator is voor mij dan weer de persoon die zegt: ik wil dat er gezongen wordt, hoe maak ik dat waar? Ik ben er ook van overtuigd dat ook koordirigenten van een bestaand koor gebaat zijn bij de focus op verbinding in het boek. Koorleiders die voor meer connectie willen zorgen tussen de koorleden, of heldere communicatie zoeken om nieuwe leden een plek te geven in een warme ‘thuis’ – zij zijn bij Singfluencers aan het juiste adres.'
Welk van de 15 tips uit je boek vind je zelf het belangrijkst?
Annelore: 'In het boekje zitten twee bladwijzers met verschillende leidende principes: de spontane deeltjesversneller en de volgspotmethode. Bij dat eerste principe luidt de tip: laat je helpen door wat er spontaan gebeurt. Bij Allez, Chantez! zag ik bijvoorbeeld dat de zanggroep groter werd dankzij mond-tot-mond-reclame. Dit verder stimuleren heeft Allez, Chantez! gemaakt tot wat het vandaag is. Inzetten op iets wat spontaan al gebeurt, kan een project mijlenver voortstuwen. Voor de volgspotmethode haalde ik mijn inspiratie dan weer uit de spotlichten in concertzalen. Het is namelijk de lichtman die met zijn spot bepaalt wat er op dat moment belangrijk is op het podium. Mijn tweede tip is dan ook: geef aandacht aan datgene waar je meer van wil. Zo kan je als dirigent het gedrag benoemen en aanwijzen waarvan jij meer wil zien. Ook voor de communicatie en werving van je project is dat belangrijk. Als je iemand uit je groep hoort zeggen dat hij eerst niet alleen durfde te komen, maar in jouw zangproject vrienden heeft gemaakt, gebruik dan dat citaat dan in je uitnodiging– daar wil je immers toch meer van? Ik denk dat, wanneer je deze twee ‘brillen’ ophoudt tijdens het organiseren van je project, veel van de organisatie erg gemakkelijk zal verlopen. '
Inzetten op iets wat spontaan al gebeurt, kan een project mijlenver vooruitstuwen. Dat heeft Allez, Chantez! gemaakt tot wat het vandaag is.
Singfluencers is een boek, maar ook een community – dat vertelt de website.
Annelore: "Inderdaad. Als je naar de website gaat, kan je je registreren als Singfluencer. Zo ‘out’ je jezelf aan de wereld als iemand die ook mensen samen wil laten zingen. Of je nu een bestaand project hebt en op zoek bent naar vrijwilligers, droomt om iets op te starten of je steentje wil bijdragen als vrijwilliger: op dit platform kan iedereen zich laten zien en elkaar vinden. Daarnaast bouwen we aan een ondersteuningsaanbod, waarop elke Singfluencer kan leunen om van zijn of haar project een succesverhaal te maken.
Dat er een Singfluencers-community komt, is ook op een ander niveau belangrijk. Ik besef de laatste tijd meer en meer dat mensen hun sense of belonging verloren zijn in de maatschappij. Ergens thuishoren is voor velen een zeldzaam gevoel geworden. Daardoor trekken mensen zich ook minder aan wat er zich in hun dichte omgeving afspeelt, en gaan weinig mensen zich actief inzetten voor het milieu of sociale ongelijkheid. Ik geloof dat zingen die connectie met een ‘thuisplek’ kan terugbrengen. Samen zingen geeft je het gevoel dat je ergens mag zijn en hoort te zijn; dat je bijdraagt aan iets dat nut heeft om te blijven bestaan. Die kracht is te belangrijk om niet te delen met de hele wereld: het moet nú in elk dorp gebeuren. Ik hoop dat Singfluencers, zowel het boek als de community, net dat duwtje in de rug geeft aan eenieder die met de goesting zit om het mee waar te maken.'
Foto's © Els Van Bosbeke
Allez, chantez!
In 2015 richtten Annelore Camps en Laila De Bruyne Allez, Chantez! op. De organisatie richt zich op laagdrempelige zangsessies waaraan iedereen vrijblijvend mag deelnemen. Intussen zongen meer dan 150.000 zangliefhebbers met hen mee. Op de website vind je een kalender met een planning vol zangmomenten, en bedrijven kunnen Allez, Chantez! ook boeken om een zangsessie te organiseren ter plekke.
