Hoe je dirigent of begeleider vergoeden?
Er bestaan verschillende mogelijkheden om je dirigent of muzikaal begeleider te vergoeden. We maken je hieronder wegwijs in de verschillende statuten en betalingsmogelijkheden: van zelfstandige in bijberoep, reële kostenvergoeding tot AKV, SBK, artikel 17...
Zorg er steeds voor dat alle afspraken in verband met de betaling van je dirigent in een overeenkomst worden opgenomen zodat het altijd duidelijk is wat de sociale en fiscale relatie is tussen het koorbestuur en de dirigent. Het statuut van het koor doet hier niet echt ter zake. Je kan de volgende regelingen uitwerken als feitelijke vereniging of als vzw.
Zelfstandige in bijberoep
Dirigenten die naast hun hoofdberoep nog enkele uren dirigeren kunnen terugvallen op het statuut van zelfstandige in bijberoep. De voorwaarden om in dit statuut te stappen zijn gekoppeld aan de tijd die je aan je hoofdactiviteit besteedt. De normen zijn verschillend voor werknemers, ambtenaren, docenten en leerkrachten. Een zelfstandige in bijberoep is grotendeels onderworpen aan dezelfde regels als een zelfstandige in hoofdberoep. De verschillen zitten vooral in de sociale bescherming en in de bijdragevoeten van de sociale bijdragen. Het statuut van zelfstandige in bijberoep is zowel voor het koor als voor de dirigent heel transparant. De dirigent is in feite freelancer die in het koor werkt zonder dat er een sociale of fiscale band met het koor bestaat. Op belgium.be vind je heel wat informatie.
Reële kostenvergoeding
Met de reële kostenvergoeding kan je koor de kosten die door de dirigent gemaakt werden terugbetalen. De dirigent moet die uitgaven kunnen bewijzen door een factuur, een aankoopbewijs of een busticket voor te leggen. We raden in de overeenkomst met de dirigent vooraf te bepalen welke uitgaven daarvoor in aanmerking komen: aankoop partituren, abonnement op tijdschriften, jaarlijkse licenties, cd's, dvd's, dirigentencursussen enz. Sommige kosten, zoals kosten van telefoon/ internet en vervoerskosten met de auto, kunnen moeilijk bewezen worden met bewijsstukken. Die kosten kunnen forfaitair worden geraamd. Hier vind je de bedragen terug die je forfaitair mag aanrekenen voor verplaatsingen die je doet met de auto.
✖ De terugbetaling van reële kosten mag je niet combineren met een forfaitaire kostenvergoeding (vrijwilligersvergoeding).
Amateurkunstenvergoeding (AKV)
De AKV kan vanaf januari 2024 gebruikt worden om artistieke prestaties te vergoeden. Daarvoor dienen zowel opdrachtgever als uitvoerder zich te registreren op een nieuw platform, Working in the Arts. Om de AKV te gebruiken, ben je wel gebonden aan enkele regels:
- max. €77,22 (indexatie 2023) per dag en per opdrachtgever (je mag per dag opdrachten voor verschillende opdrachtgevers)
- dit mag wel gecombineerd worden met een beperkte reële verplaatsingsvergoeding van max. €22,06 per dag
- max. 7 opeenvolgende dagen bij dezelfde opdrachtgever
- max. 30 dagen per jaar in totaal (voor alle opdrachten samen)
Sociaal statuut van kunstenaar (SBK)
Als je als dirigent een vergoeding ontvangt die geen kostenvergoeding is en je met de werkgever niet bent verbonden door een arbeidsovereenkomst, dan treedt het sociaal statuut van de kunstenaar in werking. Je wordt dan gelijkgesteld met een werknemer. In principe is de werkgever dan verplicht alle werkgeversverplichtingen in te vervullen. Omdat je koorbestuur of andere culturele organisaties vaak niet in staat is om al die verplichtingen te vervullen, werden er Sociale Bureau's voor Kunstenaars (SBK's) opgericht die tegen vergoeding alle werkgeversverplichtingen op zich nemen. Het grote voordeel is dat een SBK alle papierwerk voor je regelt. Je maakt een (schriftelijke) afspraak met je opdrachtgever/ werkgever over de prijs, de locatie, enz. Het SBK, dat je zelf hebt gekozen, betaalt het nettoloon na afhouding van bijdragen, RSZ en een kostenpercentage en bezorgt je loonfiches en alle andere documenten. Er bestaan soms verschillen in de kosten en werkwijzes van SBK's. We raden je dan ook aan je eerst grondig te informeren. Meer over de SBK kan je lezen op cultuurloket.be.
Zelfstandige in hoofdberoep
De praktijk wijst uit dat er binnen de koorwereld weinig gebruik gemaakt wordt van het statuut van zelfstandige. De meeste dirigenten hebben een job in loondienst en komen dus niet in aanmerking voor het statuut van zelfstandige in hoofdberoep. Wie toch de stap wil wagen, moet voldoen aan een aantal verplichtingen: inschrijving bij een ondernemingsloket, aansluiten bij een sociaal verzekeringsfonds voor zelfstandigen, aansluiten bij een ziekenfonds, een btw-nummer aanvragen en een zelfstandigheidsverklaring aanvragen. Op belgium.be vind je heel wat informatie.
Vergoeding via artikel 17 - verenigingswerk
Je kan als koor ook iemand vergoeden via verenigingswerk, ook wel artikel 17 genaamd. Dit systeem is opgezet om mensen die een beperkt aantal uur per week in de socio-culturele sector werken, te vergoeden. Het nadeel van dit vergoedingssysteem is dat je als koor of vereniging optreedt als werkgever en onder andere instaat voor arbeidsongevallenverzekering, een Dimona-aangifte, enz. Dit vraagt een zeer grote administratieve opvolging, waardoor dit minder evident is voor amateurkunstenvereniging. Voor meer informatie verwijzen we graag ook naar sociare.be.